“Mijn telefoon is gehackt!” Dat zijn woorden die u liever nooit zou willen horen of zeggen. Echt nooit. En u bent niet de enige die er zo over denkt.
Onze telefoon is de spil van ons leven waarin alles is opgeslagen, van financiële en persoonsgegevens, tot toegang tot betaalapps, bestanden, foto’s en contactpersonen. En dat maakt de telefoon een buitengewoon aantrekkelijk doelwit voor cybercriminelen. De telefoon staat altijd aan en gaat overal mee naartoe, en staat om die reden voortdurend bloot aan aanvallen van criminelen. Wat zijn de tekenen dat u gehackt bent en hoe kunt u de controle over uw apparaat terugkrijgen? In deze gids bespreken we de meest gangbare tekenen dat uw telefoon gehackt is en welke stappen u kunt nemen om uw gegevens en privacy te beschermen.
Wat is telefoonhacking en hoe werkt het?
We spreken van telefoonhacking als iemand zich op ongeoorloofde wijze toegang verschaft tot en controle krijgt over uw smartphone en de daarop opgeslagen gegevens. Dit kan iedereen en op elk apparaat gebeuren, of het nu een iPhone of een Android-telefoon is. Cybercriminelen of hackers gebruiken hiervoor verschillende soorten kwaadaardige software, ook wel malware genaamd, zoals:
- Spyware, die stiekem al uw activiteiten volgt
- Adware, die uw apparaat overspoelt met pop-upadvertenties
- Ransomware, die uw bestanden vergrendelt totdat u een bedrag betaalt
Deze aanvallen worden meestal uitgevoerd om er geld aan te verdienen (bijvoorbeeld door bankgegevens te stelen) of om iemands privéleven in de gaten te houden.
De kosten van telefoonhacking
Een gehackte telefoon is niet enkel een technisch probleem of een tijdelijk ongemak. Het heeft reële en vaak kostbare gevolgen voor uw persoonlijke leven, uw financiën en uw privacy. Hieronder vindt u een overzicht van de verschillende problemen die een gehackte telefoon met zich kan meebrengen:
- Financieel verlies: hackers kunnen zich toegang verschaffen tot bankapps en uw rekeningen leeghalen, creditcardgegevens stelen om frauduleuze aankopen te doen, en uw telefoon gebruiken om zich zonder uw toestemming op betaalde diensten te abonneren.
- Identiteitsdiefstal: cybercriminelen kunnen persoonsgegevens van uw apparaat stelen (zoals uw burgerservicenummer, wachtwoorden en foto’s) om nieuwe rekeningen op uw naam te openen of misdrijven onder uw naam te plegen.
- Ernstige inbreuk op uw privacy: via spyware kan een aanvaller de camera en microfoon van uw telefoon inschakelen om stiekem uw activiteiten op te nemen, uw locatie in real time te volgen en al uw privéberichten te lezen.
- Emotionele schade en reputatieschade: als u gehackt bent, kan dit flink wat stress opleveren. Een crimineel kan uw accounts gebruiken om zich als u voor te doen, misinformatie te verspreiden, of uw relatie met familie, vrienden en collega’s te verstoren.
De gevolgen van een gehackte telefoon gaan veel verder dan een beetje ongemak. Daarom is het ook zo belangrijk dat u alert blijft op signalen die duiden op een hack en dat u precies weet wat u moet doen als uw telefoon inderdaad gehackt is.
Bekende manieren waarop hackers toegang krijgen tot uw smartphone
Helaas kan elke telefoon door criminelen worden gehackt. Cybercriminelen hebben verschillende geavanceerde methoden ontwikkeld waarmee ze uw apparaat op afstand kunnen overnemen. Deze methoden kunnen voornamelijk worden toegepast door heimelijk kwaadaardige software of malware te installeren, telefoongesprekken af te luisteren, berichten mee te lezen, persoonsgegevens te stelen of zelfs verschillende van uw accounts over te nemen. Hieronder vindt u meer gedetailleerde informatie over elke hackmethode:
- Kwaadaardige apps: malware kan vermomd zijn als legitieme apps, zoals games en tools, die worden aangeboden in onofficiële app stores. Nadat dergelijke malware geïnstalleerd is, kan het gegevens stelen, uw locatie volgen of meer malware installeren. Wees altijd voorzichtig met apps die om meer rechten vragen dan waarvoor ze bedoeld zijn, zoals een rekenmachine die toegang tot uw contacten vraagt.
- Schadelijke websites: als u een onveilige website bezoekt, kan uw telefoon worden geïnfecteerd met malware via een drive-by-download. Deze download installeert automatisch kwaadaardige software, scripts die zwakke plekken in het besturingssysteem van uw telefoon uitbuiten, of pop-ups of advertenties die u aansporen een download toe te staan, vaak vermomd als een software-update of een bericht over een gewonnen prijs.
- Phishing of smishing: u ontvangt een sms of e-mail die van een betrouwbare bron afkomstig lijkt te zijn, zoals uw bank of een koeriersdienst. Deze berichten bevatten links die naar valse websites leiden waar u wordt gevraagd uw wachtwoord of persoonsgegevens in te voeren. Vaak ontvangt u een sms waarin staat dat er een probleem is met de bezorging van een pakket. U wordt verzocht om op een link te klikken en een nieuwe afspraak te maken.
- Onbeveiligde openbare wifi: wanneer u zonder beveiliging verbinding maakt met een gratis openbaar wifinetwerk in een café, op een luchthaven of in een hotel, kunnen uw gegevens in verkeerde handen vallen. Hackers die op hetzelfde netwerk zitten, kunnen de gegevens die u verstuurt onderscheppen, zoals wachtwoorden en creditcardgegevens. Als u een virtueel privénetwerk (VPN) gebruikt, bent u beschermd op openbare netwerken.
- Sim-swapping: dit is een geraffineerde oplichtingstruc waarbij een hacker zich als u voordoet bij uw mobiele provider en vraagt of uw telefoonnummer kan worden overgezet naar een nieuwe simkaart die in handen is van de hacker. Zodra de hacker op deze manier uw nummer in handen heeft gekregen, kunnen telefoongesprekken en sms’jes worden onderschept, waaronder codes voor tweeledige verificatie. Op deze manier kan een hacker uw online accounts overnemen.
- Juice-jacking: cybercriminelen kunnen openbare USB-oplaadstations aanpassen om malware op uw telefoon te installeren terwijl deze wordt opgeladen. Via deze techniek kan gevoelige gegevens van uw telefoon worden gestolen. Het is altijd veiliger om uw eigen oplader en stopcontact te gebruiken.
- Verouderde besturingssystemen: hackers zoeken actief naar beveiligingslekken in oudere versies van iOS en Android. Door de nieuwste beveiligingsupdates voor het besturingssysteem van uw telefoon te installeren, snijdt u malware de pas af omdat deze updates cruciale patches bevatten die u beschermen tegen de nieuwste bedreigingen.
Twaalf tekenen dat uw telefoon gehackt is
Hieronder staan een aantal tekenen waaraan u kunt zien dat uw telefoon mogelijk gehackt is. Dit kunnen tekenen van een gehackte telefoon zijn, maar dat hoeft niet altijd het geval te zijn.
- Meer pop-ups dan normaal: telefoons die geïnfecteerd zijn met adware worden overspoeld met pop-upadvertenties. Tik of klik nooit op deze pop-ups, want ze kunnen u naar pagina’s leiden waar uw persoonsgegevens worden gestolen.
- Datapieken of onbekende gesprekskosten: uw telefoon wordt mogelijk door een hacker gebruikt om gegevens over te dragen, aankopen te doen, berichten te versturen of telefoongesprekken te voeren.
- Problemen met online accounts: uw accountgegevens zijn mogelijk gestolen met behulp van spyware en vervolgens naar de hacker doorgestuurd, wat kan leiden tot fraude met creditcards en betaalpassen. In sommige gevallen veranderen hackers het wachtwoord en blokkeren ze de eigenaar van het apparaat.
- Onverwachte leegloop van batterij: de batterij van uw telefoon loopt veel sneller leeg dan normaal omdat er constant verborgen malware op de achtergrond draait.
- Trage prestaties: uw apparaat blokkeert, crasht of werkt veel langzamer dan normaal omdat kwaadaardige software de verwerkingskracht en het geheugen opslokt.
- Onbekende apps of berichten: u ontdekt apps die u nooit hebt geïnstalleerd, uitgaande telefoongesprekken die u niet hebt gevoerd of sms’jes die u niet hebt verstuurd; dit wijst op misbruik door onbevoegden.
- De telefoon is inactief maar raakt toch oververhit: het apparaat voelt ongewoon warm aan, zelfs wanneer u het niet gebruikt. Dit is een teken dat de processor wordt overbelast door malware.
- Willekeurig opnieuw opstarten of afsluiten: de telefoon start uit zichzelf opnieuw op. Dit kan worden veroorzaakt door conflicterende kwaadaardige code of een hacker die de telefoon op afstand bestuurt.
- Camera of microfoon wordt onverwacht geactiveerd: als het indicatielampje van de camera of microfoon gaat branden terwijl u deze niet gebruikt, wordt u mogelijk door iemand bespioneerd.
- Websites zien er anders uit: pagina’s die u bezoekt zien er vreemd uit of verwijzen u door naar spamwebsites. Dit wijst erop dat uw webverkeer wordt gekaapt.
- Ongeautoriseerde verzoeken om tweeledige verificatie: u ontvangt codes voor tweeledige verificatie die u niet hebt aangevraagd. Dit is een sterk signaal dat iemand uw wachtwoord in handen heeft en toegang tot uw accounts probeert te krijgen.
- De telefoon wil niet goed afsluiten: het lukt niet om de telefoon uit te schakelen of volledig af te sluiten omdat malware probeert de telefoon actief te houden.
Als u een aantal van deze tekenen opmerkt, is het belangrijk dat u onmiddellijk actie onderneemt om uw apparaat en gegevens te beveiligen.
Misvattingen over telefoonhacking
Het gedrag van de gebruiker is de belangrijkste factor als het om beveiliging gaat. Of u nu Android of iOS gebruikt, de belangrijkste bescherming tegen het hacken van uw telefoon is het aanleren van veilige gewoonten, zoals het vermijden van verdachte links, het gebruik van sterke wachtwoorden en het up-to-date houden van uw besturingssysteem.
Welke telefoon is makkelijker te hacken: Android of iPhone?
Deze discussie speelt al jaren, maar de waarheid is dat beide platformen gehackt kunnen worden. Het opensource-karakter van Android en de mogelijkheid om apps van derden te gebruiken, creëren meer potentiële kwetsbaarheden. Daarnaast kunnen beveiligingsupdates soms vertraging oplopen, afhankelijk van de fabrikant van het apparaat. iPhones zijn over het algemeen veiliger, maar kunnen kwetsbaar zijn als de gebruiker een jailbreak uitvoert of het slachtoffer wordt van phishing of andere social engineering-trucs.
Kan het aannemen van een telefoontje ertoe leiden dat u gehackt wordt?
Op een moderne, bijgewerkte smartphone kan geen malware worden geïnstalleerd als u simpelweg een telefoongesprek aanneemt. Het echte gevaar zit in social engineering, waarbij de beller u overhaalt een actie uit te voeren die uw veiligheid in gevaar brengt, zoals het verstrekken van uw persoonsgegevens of het zelf installeren van een app of iets dergelijks. Dit wordt vaak vishing of voice-phishing genoemd.
Kan de camera van uw telefoon gehackt worden?
Ja, de camera en microfoon van uw telefoon kunnen gehackt worden, dit wordt ook wel camfecting genoemd. Dit gebeurt meestal via spyware die verborgen zit in een kwaadaardige app die vermomd is als legitieme software en die u mogelijk zelf hebt geïnstalleerd. Tekenen van een gehackte camera zijn onder andere het indicatielampje dat onverwacht aangaat, foto’s of video’s in uw galerij die u niet hebt gemaakt, of het ongebruikelijk snel leeglopen van de batterij.
Kan een telefoon gehackt worden als deze uitgeschakeld is?
Wanneer uw telefoon volledig uitgeschakeld is, zijn de netwerkverbindingen en de meeste hardwarecomponenten inactief, waardoor het onmogelijk is om actief gehackt te worden via internet. Sommige moderne smartphones hebben echter functies die actief blijven ook als het apparaat uit lijkt te staan, zoals de locatietracker. Geavanceerde spyware van overheden, zoals Pegasus, is theoretisch ook in staat om de firmware van een apparaat aan te vallen, zelfs als de telefoon is uitgeschakeld.
Hack de hacker terug: een stapsgewijze herstelgids
Soms hebt u het geluk dat u de hackpoging kunt onderscheppen, bijvoorbeeld tijdens een vishing-incident. In dat geval kunt u onmiddellijk deze stappen nemen om de hacker voor, tijdens en na het incident te dwarsbomen:
- Screen en blokkeer oproepen: schakel de spamfilters van uw provider in en blokkeer handmatig verdachte nummers die u bellen.
- Deel nooit eenmalige codes: legitieme bedrijven zullen u nooit bellen en om een wachtwoord, pincode of code voor tweeledige verificatie vragen. Behandel een dergelijk verzoek als oplichterij.
- Hang op en controleer zelf: als u een verdacht telefoontje krijgt, hang dan onmiddellijk op. Zoek op internet het officiële telefoonnummer van het bedrijf op en bel ze rechtstreeks.
Ontdekken dat uw telefoon gehackt is kan een beangstigende ervaring zijn, maar door snel te handelen kunt u de schade beperken en uw privacy herstellen. Hieronder staan de acties die u moet ondernemen om de controle terug te krijgen en uw persoonsgegevens te beschermen:
- Maak een back-up van uw belangrijke gegevens: sla onvervangbare gegevens zoals foto’s, contactpersonen en belangrijke documenten op in een cloudservice of zet ze over naar een computer voordat u actie onderneemt. Maak geen back-up van apps of systeemgegevens, omdat deze geïnfecteerd kunnen zijn.
- Verbreek onmiddellijk de verbinding: start allereerst uw telefoon opnieuw op in de Veilige modus (voor Android) of de Herstelmodus (voor iPhone). Hierdoor wordt de verbinding met wifi- en mobiele netwerken verbroken, waardoor de hacker geen gegevens meer kan verzenden of ontvangen.
- Voer een beveiligingsscan uit: gebruik een vertrouwde mobiele beveiligingsapp, zoals McAfee Mobile Security om uw apparaat te scannen. Deze app is ontworpen om malware te zoeken en te verwijderen die zich mogelijk op uw telefoon verbergt.
- Verwijder verdachte apps en bestanden: ga handmatig door uw apps en verwijder alles wat er onbekend uitziet of waarvan u zich niet kunt herinneren dat u het geïnstalleerd hebt. Controleer uw downloadmap op verdachte bestanden en verwijder deze ook.
- Wis de cache en gegevens van uw browser: kwaadaardige code kan opgeslagen zijn in de cache van uw browser. Ga naar de instellingen van uw browser en wis de hele geschiedenis, alle cookies en de in het cachegeheugen opgeslagen gegevens om achtergebleven bedreigingen te verwijderen.
- Wijzig uw wachtwoorden: wijzig vanaf een apart, niet-geïnfecteerd apparaat de wachtwoorden van uw belangrijkste accounts, bijvoorbeeld voor e-mail, bankieren en sociale media. Gebruik een tool voor wachtwoordbeheer om voor elk account sterke, unieke wachtwoorden te maken en op te slaan. Schakel waar mogelijk tweeledige verificatie in voor extra veiligheid.
- Beveilig uw accounts: controleer recente activiteiten in uw online accounts op ongeautoriseerde transacties of berichten. Laat uw bankrekeningen blokkeren en vraag om nieuwe creditcards, betaalpassen en aanmeldingsgegevens.
- Werk uw besturingssysteem bij: controleer of er een nieuwe update voor het besturingssysteem van uw apparaat is en installeer deze. Deze updates bevatten vaak kritieke beveiligingspatches die de kwetsbaarheid kunnen verhelpen waarvan de hacker in eerste instantie misbruik heeft gemaakt.
- Schakel het apparaat volledig uit en zet ook de altijd actieve locatiefuncties uit als u zich zorgen maakt.
- Voer een fabrieksreset uit: als de problemen aanhouden, is een fabrieksreset de meest effectieve (en laatste) optie. Nadat u een back-up van uw bestanden hebt gemaakt, is het resetten een vrij eenvoudig proces waarmee alle achtergebleven malware volledig wordt verwijderd.
- Controleer back-ups voordat u ze terugzet: wees na het opschonen van uw apparaat of het uitvoeren van een fabrieksreset voorzichtig met het terugzetten van gegevens. Controleer of de back-up is gemaakt voordat uw apparaat werd gehackt om te voorkomen dat uw telefoon opnieuw wordt geïnfecteerd. Herstel alleen belangrijke gegevens en installeer alleen apps die u vanuit de officiële app store downloadt.
- Breng uw contacten en de autoriteiten op de hoogte: laat uw contacten weten dat uw telefoon gehackt is, zodat ze op hun hoede zijn voor vreemde berichten die afkomstig zijn van uw nummer. Als u identiteitsdiefstal of financiële fraude vermoedt, meld dit dan onmiddellijk bij de relevante autoriteiten en uw financiële instellingen.
Bescherm uw telefoon tegen hacks
- Stel een pincode in voor uw simkaart: voeg een persoonlijk identificatienummer aan uw simkaart toe via de instellingen van uw telefoon. Hiermee voorkomt u dat een fraudeur uw simkaart in een ander apparaat kan gebruiken en uw simkaart overneemt.
- Schakel automatische beveiligingsupdates in: zorg ervoor dat uw telefoon is ingesteld om automatisch updates voor het besturingssysteem te downloaden en te installeren. Deze patches repareren vaak kritieke zwakke plekken in de beveiliging die door hackers actief worden misbruikt.
- Gebruik versleutelde DNS: activeer de functie Privé-DNS in Android of een vergelijkbare functie in iOS om uw zoekopdrachten op internet te versleutelen. Dit voorkomt dat afluisteraars op openbare wifinetwerken kunnen zien welke websites u bezoekt.
- Schakel ontwikkelaarsopties en USB-foutopsporing uit: deze instellingen zijn bedoeld voor ontwikkelaars van apps en kunnen achterdeurtjes in de beveiliging creëren als u ze aan laat staan. Schakel ze uit in de instellingen van uw telefoon, tenzij u ze specifiek nodig hebt.
De belangrijkste beschermende maatregelen
Zodra u een gloednieuwe telefoon mee naar huis neemt, kunt u beveiligingsmaatregelen nemen om te voorkomen dat uw telefoon gehackt wordt. Het duurt maar een paar minuten. Volg deze tips en u bent meteen een stuk veiliger:
- Installeer onmiddellijk vertrouwde beveiligingssoftware. De meeste mensen hebben zich deze goede gewoonte al eigen gemaakt op hun desktops en laptops. Maar telefoons? Niet echt. Online beschermingssoftware is de eerste verdedigingslinie tegen aanvallen en andere gevaren.
- Gebruik een VPN. Maak een openbaar netwerk veilig door een virtueel privénetwerk te gebruiken dat als uw wifi-hotspot dienst doet. Een VPN versleutelt uw gegevens om u te beschermen tegen adverteerders en nieuwsgierige ogen.
- Gebruik een tool voor wachtwoordbeheer. Sterke, unieke wachtwoorden vormen een tweede belangrijke verdedigingslinie. Probeer een tool voor wachtwoordbeheer die wachtwoorden kan aanmaken en veilig kan opslaan.
- Maak geen gebruik van openbare oplaadstations. Overweeg een draagbare powerbank aan te schaffen die u van tevoren kunt opladen of die op AA-batterijen werkt. Ze zijn vrij goedkoop en vormen een veiliger alternatief voor openbare oplaadstations.
- Verlies uw telefoon niet uit het oog. Voorkom diefstal van uw telefoon. Diefstal is ook een goede reden om uw telefoon te beveiligen met een wachtwoord of pincode en de functie voor het traceren van het apparaat in te schakelen. Mocht het apparaat gestolen worden, dan bieden Apple en Google een stapsgewijze handleiding om uw gestolen apparaat op afstand te wissen.
- Gebruik alleen vertrouwde app stores. Gebruik alleen legitieme app stores zoals de Play Store van Google en de App Store van Apple. Deze stores controleren apps die worden aangeboden om er zeker van te zijn dat ze veilig zijn.
- Houd de app-machtigingen in de gaten. Controleer welke machtigingen uw apps vragen. Zowel iPhone- als Android-gebruikers kunnen app-machtigingen toestaan of intrekken.
- Werk het besturingssysteem van uw telefoon bij. Als u het besturingssysteem van uw telefoon up-to-date houdt, worden nieuwe kwetsbaarheden verholpen die hackers gebruiken om aanvallen uit te voeren. Dit is ook een beproefde methode om uw telefoon te beschermen en de prestaties op peil te houden.
Geavanceerde manieren om hackers van uw telefoon te weren
- Stel een pincode voor de simkaart in: voorkom dat hackers uw simkaart in een andere telefoon gebruiken en uw simkaart overnemen door een pincode in te stellen die bij het opnieuw opstarten moet worden ingevoerd.
- Gebruik indien mogelijk een eSIM: een ingebouwde simkaart (eSIM) kan niet fysiek uit uw telefoon worden verwijderd, waardoor het voor criminelen moeilijk is om uw simkaart over te nemen.
- Dwing versleutelde DNS af: configureer uw telefoon om DNS-over-HTTPS (DoH) te gebruiken. Hiermee worden uw DNS-query’s versleuteld, zodat afluisteraars op openbare wifinetwerken niet kunnen zien welke websites u bezoekt.
- Gebruik een fysieke beveiligingssleutel: de vereiste van een fysieke sleutel (zoals een YubiKey) voor gevoelige accounts biedt de ultieme tweeledige verificatie. Zo maakt u het hackers bijna onmogelijk om zonder sleutel in te loggen.
- Schakel USB-foutopsporing en de ontwikkelmodus uit: als u geen app-ontwikkelaar bent, kunt u deze geavanceerde Android-functies beter uitschakelen om mogelijke achterdeurtjes te sluiten die door malware kunnen worden uitgebuit.
- Zet ongebruikte draadloze verbindingen uit: schakel wifi, Bluetooth en NFC handmatig uit als u ze niet gebruikt om de aanvalsmogelijkheden op uw telefoon te beperken en onbevoegde verbindingen te voorkomen.
Blijf proactief met mobiele beveiliging
Uw telefoon beschermen tegen hackers hoeft niet zo moeilijk te zijn. Door alert te blijven op de waarschuwingssignalen, uw software up-to-date te houden en vertrouwde beveiligingstools te gebruiken, kunt u het risico dat uw telefoon geïnfiltreerd wordt aanzienlijk verkleinen. Beschouw uw digitale beveiliging als een taak die u consequent in de praktijk moet brengen, niet als een eenmalige oplossing.
Mobiele beveiligingsoplossingen zoals McAfee Mobile Security zijn speciaal ontworpen om uw apparaat te scannen op malware, spyware en andere kwaadaardige code. Belangrijke functies die een hoogwaardige beveiligingsapp absoluut moet bevatten zijn: realtime antivirusbescherming, webbescherming om gevaarlijke websites te blokkeren en privacytoezicht om te controleren welke apps toegang tot uw persoonsgegevens hebben. McAfee Mobile Security biedt ook bekroonde antivirus en realtime malwarescans om schadelijke apps tegen te houden voordat ze schade kunnen aanrichten. De meegeleverde Secure VPN versleutelt uw verbinding, waardoor openbare wifi veilig is voor browsen en bankieren. De functie voor identiteitstoezicht waarschuwt u als uw gegevens op het dark web zijn aangetroffen en de functie voor veilig surfen blokkeert riskante websites. Zo bent u vanuit meerdere invalshoeken beschermd.
Wees zeer voorzichtig met onbekende anti-hack-apps; dit kunnen apps van oplichters zijn waarmee malware wordt geïnstalleerd. Download voor de zekerheid alleen beveiligingssoftware van betrouwbare leveranciers via officiële kanalen zoals de Play Store van Google of de App Store van Apple.